სიმონ დე ბოვუარი

„მეორე სქესმა“, სიმონ დე ბოვუარის რევოლუციურმა ნაშრომმა, ბეჯითად გაკვალა მეცნიერების გაუვალი ბილიკი, სქესთა შესახებ საყოველთაოდ დამკვიდრებული მოდელები შეისწავლა და სტერეოტიპები დაანგრია. ამ ბილიკზე თანამედროვე ჰუმანისტური აზროვნება ახლაც წინ მიიწევს. მართალია, ბოვუარის ბევრი დასკვნა თუ შეხედულება გადაისინჯა, მაგრამ „მეორე სქესი“ კვლავ რჩება ერთ-ერთ ადრეულ მცდელობად, კაცობრიობის ისტორია ე.წ. „სუსტი სქესის“ თვალსაწიერიდან შევიმეცნოთ და განვიხილოთ.

თქვენ წინაშეა ამ „პროვოკაციული და თავზარდამცემი“ ნაშრომის მეორე წიგნი, რომელშიც ბოვუარი ქალის მძიმე ცხოვრებისეულ გამოცდილებას იკვლევს: როგორ აისახა მამაკაცების მიერ შექმნილი, „მარადიული ქალურობის“ მითი ქალის ხვედრზე? რას გვიყვება ფსიქიატრიული კვლევები ქალის ცხოვრებისულ გამოცდილებასა და მის მენტალობაზე? რა წვლილი მიუძღვის ლიტერატურას ქალის არსის თაობაზე უსაფუძვლო მითოსის შექმნაში? როგორ და რატომ თრგუნავს სხვადასხვა წრის ქალს წეს-ჩვეულებებით დაკანონებული აღზრდა? – ამ კითხვებზე პასუხს აღმოაჩენთ სწორედ ამ წიგნში, რომელსაც ერუდიცია, ღრმა აზროვნება და თხრობის მეტაფორული სტილი დიდი ლიტერატურის საფეხურამდე ამაღლებს.

სიმონ დე ბოვუარი (1908-1986), მწერალი, ფილოსოფოსი, ესეისტი, ნეოფემინისტი, მეათე ქალი იყო, რომელმაც სორბონის უნივერსიტეტის დიპლომი მიიღო, სადაც მათემატიკას, ფილოსოფიას, ისტორიას, ლათინურსა და ლიტერატურას სწავლობდა. ის მთელი ცხოვრება მცდარი სოციალური მოდელების დამსხვრევას ცდილობდა და დესპოტურ პატრიარქალურ საზოგადოებას ებრძოდა. ბოვუარი სხვადასხვა უნივერსიტეტში ასწავლიდა, თუმცა თავისი შეურიგებელი შეხედულებების გამო სამსახურიდან ხშირად ათავისუფლებდნენ. „მეორე სქესი“ ორმოცზე მეტ ენაზე ითარგმნა და

მსოფლიო კლასიკად იქცა.

მკითხველი ქართულ ენაზე პირველად გაეცნობა წიგნს, რომელსაც ფემინიზმის ბიბლიას უწოდებენ. „მეორე სქესმა“ ადამიანთა მსოფლმხედველობა სრულიად შეცვალა. როგორ მოხდა ადამიანთა ერთობის უთანასწორო გაყოფა? როდის და რა გარემოებათა გავლენით იქცა ქალი „მეორე სქესად“, მამაკაცზე დაქვემდებარებულად? რას მოგვითხრობს ისტორია, მითოლოგია ანდა სოციალური მეცნიერებანი „სუსტი“ სქესის დრამატულ თავგადასავალსა და ქალთა მძიმე ხვედრზე?

ХХ საუკუნის შუა ხანებში სიმონ დე ბოვუარის „მეორე სქესმა“ ნამდვილი ინტელექტუალური „მიწისძვრა“ გამოიწვია. კრიტიკოსები აღიარებდნენ, რომ ამის შემდეგ კაცობრიობა ძველებურად ვეღარ იცხოვრებდა. ქალის ისტორიასა და მენტალურ არსს ავტორი ბიოლოგიის, ფსიქოანალიზის, მატერიალიზმის, ანთროპოლოგიისა თუ ფილოსოფიის ჭრილში განიხილავს. მოგვითხრობს, უძველესი ეპოქებიდან დღემდე რა როლი ერგებოდა ქალებს საზოგადოებაში. ეს წიგნი, გარკვეულწილად, ჩაგვრის, ცრურწმენებისა და ყალბი ფასეულობების, ზოგადსაკაცობრიო შეცდომებისა და საბედისწერო ცვლილებების ისტორიაა. ბოვუარი ასაბუთებს, რომ ქალი და მამაკაცი უპირობოდ თანასწორნი არიან.

სიმონ დე ბოვუარი (1908-1986) მწერალი, ფილოსოფოსი, ესეისტი, ნეოფემინისტი, მეათე ქალი იყო, რომელმაც სორბონის უნივერსიტეტის დიპლომი მიიღო, სადაც მათემატიკას, ფილოსოფიას, ისტორიას, ლათინურსა და ლიტერატურას სწავლობდა. ის მთელი ცხოვრება მცდარი სოციალური მოდელების დამსხვრევას ცდილობდა და დესპოტურ პატრიარქალურ საზოგადოებას ებრძოდა. ბოვუარი სხვადასხვა უნივერსიტეტში ასწავლიდა, თუმცა თავისი შეურიგებელი შეხედულებების გამო სამსახურიდან ხშირად ათავისუფლებდნენ. „მეორე სქესი“ ორმოცზე მეტ ენაზე ითარგმნა და მსოფლიო კლასიკად იქცა.