პოეზია
ქართული პოეზიის ანთოლოგია – Anthologie de la poesie Georgienne
30,00 ₾ანთოლოგია მოიცავს პერიოდს იაკობ ცურტაველიდან – ბესიკ ხარანაულამდე
დანიელ ფიფია – ბულათია
14,95 ₾ეს წიგნი გია ხარჩილავას ხსოვნას ეძღვნება. ისიც, როგორც დანიელ ფიფია, იყო წალენჯიხიდან და მთელი თავისი საქმიანობით რუსულ ტოტალიტარიზმს ებრძოდა. მან ერთადერთმა გაიმარჯვა 2021 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში, იყო არჩეული მერი და ერთადერთ ოპოზიციურ მუნიციპალიტეტში შექმნა უნიკალური, სამოდელო კოალიციური თვითმმართველობა, სადაც პრიორიტეტად განათლება შეირჩა. ეს გამარჯვება ისტორიაში შევა, როგორც მთელი ქვეყნის მასშტაბით მრავალპარტიული მმართველობის მოდელი.
ეფუთიში გოშინა
19,95 ₾გიორგი სიჭინავა (1942-2025) გახლავთ მეგრულენოვანი მწერლობის ყველაზე თანამედროვე და ყველაზე გამორჩეული, სიცოცხლეშივე კლასიკოსად ქცეული წარმომადგენელი. თუკი ვინმეზე შეიძლება ითქვას, რომ სასიცოცხლო პრობლემების წინაშე მდგარ მეგრულ ენას შეეხიდა და ახალი სული ჩაბერა, ეს სწორედ სიჭინავაა.
გიორგი სიჭინავა დაიბადა ზუგდიდის რაიონის სოფელ დარჩელში. ახალგაზრდობაშივე ის აფხაზეთში გადასახლდა, სადაც საკმაოდ აქტიურ სამწერლო და ჟურნალისტურ ცხოვრებას ეწეოდა. გახლდათ ჟურნალ „რიწას“ რედაქტორი, არაერთი მოთხრობისა და ესსეს ავტორი. აფხაზეთის კონფლიქტის შემდგომ მწერალი თბილისში სახლდება და აქ აგრძელებს ლიტერატურულ მოღვაწეობას, გამოსცემს გაზეთ „აღდგომას“. აქვე, სიჭინავა აარსებს ჟურნალ „აია“-ს, რომელიც ხდება მეგრულენოვანი ავტორების მთავარი პლაცდარმი, ჟურნალიდან ვეცნობით როგორც ფოლკლორულ, ასევე მხატვრულ მარგალიტებს. აღსანიშნავია, რომ გიორგი სიჭინავას სახელს უკავშირდება 1924 წელს ბოლშევიკების მიერ დახვრეტილი პოეტის, დანიელ ფიფიას გაცნობა საზოგადოებისთვის და მისი აქამდე უცნობი შედევრების: პოემებისა და მოთხრობების გამოქვეყნება. ამავე პერიოდში ის გამოსცემს „ნანაში ნინა“-ს, ე.წ. დედაენას მეგრელი ბავშებისთვის, იბეჭდება მისი ლექსების არაერთი კრებული. XXI საუკუნის გარიჟრაჟზე, 2000 წელს გიორგი სიჭინავას რედაქტორობით გამოდის პირველი სრულად მეგრულენოვანი ლიტერატურული ჟურნალი „ირიათონი“. მწერლის კალამს ეკუთვნის ტრილოგია „უტუ მიქა“, რომელიც სამეგრელოს აჯანყების საინტერესო და აქამდე უცნობ დეტალებს აცნობს მკითხველს.
წინამდებარე კრებული გახლავთ მცდელობა მკითხველისთვის გიორგი სიჭინავას მეგრულენოვანი მემკვიდრეობის სრული მოცულობით გაცნობისა. წიგნში შესულია ავტორის პროზა და პოეზია სრულად, ასევე აფორიზმები და „ვაღურიაშ დჷნაჩინა“ (ვაღურიას დანაბარები), ნაწყვეტი „უტუ მიქა“-დან, სადაც ტრილოგიის ერთ-ერთი საკვანძო გმირის, ვაღურია ქარდას ფილოსოფიური ნააზრევებია გადმოცემული.
ჰოლივუდი ვაგონის კედელზე
10,50 ₾სურათის აღწერა – იყო ასეთ დავალება ჩვენს ბავშვობაში: სურათისთვის თვალი უნდა გაგვეშტერებინა და მასზე, რაც შეიძლება მეტი რამ დაგვენახა. ამ წიგნს თითქმის თვალდახუჭული ვწერდი – ძველი ალბომების შთაგონებით. თან ვფიქრობდი, რას ვხედავთ, როცა ბავშვობის ფოტოებს ვუყურებთ? განსაკუთრებით მაშინ, როცა ეს ბავშვობა სხვა საუკუნეში, სხვა წყობის ქვეყანაში დარჩა?
ნოსტალგიას, რადგან ჩვენი თავები გვენატრება? სინანულს, რომ თავისუფლება და სილაღე გვაკლდა? სევდას, რომ მთელი ეს წლები ოცნებებში გავიდა? როგორ შეიძლება სკოლის საკლასო ოთახად ქცეული ვაგონის კედელზე ჰოლივუდი გაჩნდეს? როგორ ვიყოთ განსხვავებულები, როცა ყველას ერთნაირად გვაცვია? როგორ დავიცვათ სიყვარული, რომელიც აკრძალულია?
ეს წიგნი, რომელშიც საქართველოს ერთ პატარა ქალაქში მომხდარ ამბებზე გიყვებით, მხატვრულიც არის და დოკუმენტურიც: არ შემეძლო დამევიწყებინა ის, რაც მოხდა. არ შემეძლო არ გამომეგონებინა, ის, რაც არ მოხდა.
ვალაუვალი
13,50 ₾წიგნი, რომელსაც ახლა კითხულობთ, დაბრუნებაა 90-იანი წლების „ბებერი“ პოეტის, რომელმაც საკმაოდ ხანგრძლივი შემოქმედებითი პაუზის მერე აღმოაჩინა, რომ პოეზიის, მკითხველის და საკუთარი თავის წინაშე დიდძალი ვალი დაგროვებია – გამხდარა ვალაუვალი.
როგორც შოთა იათაშვილი წერს თავის წინასიტყვაობაში, ამ კრებულით „პოეზიისგან აღებული ვალი უკვე დაბრუნებული აქვს და აწი რას იზამს, ეს უკვე მისი საქმეა. თუმცა კრებულის მუხტი გვაფიქრებინებს, რომ ეს დაბრუნება საბოლოოა და კვლავ გადამალვას არ ექვემდებარება“.
ნანა აკობიძის ლექსები გვაიძულებს, ვიფიქროთ და ესაა სწორედ ის, რაც დღეს ინტერნეტით გაზარმაცებულ მკითხველს სჭირდება – ფიქრის იძულება.“ – ალეკო ცქიტიშვილი (90-იანი წლების ლიტერატურული გაერთიანება „ბებერი პოეტების ორდენის“ წევრი)
ახალი სიმღერები
18,35 ₾„ახლა, როცა გიორგი კეკელიძის სიმღერებად წოდებულ ლექსებზე ვწერ, ჯერ არ ვიცი და არც ავტორისთვის მკითხავს, რა დაერქმევა წიგნს, მაგრამ მგონია, რომ ლექსების მიმდევრობა ისეთივე ან თითქმის ისეთივე იქნება, როგორც იმ სამუშაო ფაილში) დალაგებული, რომელიც წავიკითხე. ვვარაუდობ, რომ ავტორს ბევრი უფიქრია ამ განსხვავებული, თუმცა ყოველთვის მაღალი სალექსო ტექნიკით შეთხზული ლექსების მიმდევრობაზე, და ეს მიმდევრობა შინაარსის ნაწილად აღიქმება, რაც არც ისე ხშირია თანამედროვე ქართულ პოეზიაში; კიდევ უფრო იშვიათია ის სტილური და ფორმალურ. ემოციურ და შინაარსობრივი მრავალფეროვნება, რომელსაც პოეტი გვთავაზობს. როგორც წესი, პოეტები უფრთხიან ასეთ მრავალფეროვნებას ერთი კრებულის ფარგლებში, რადგან მას ყოველთვის ახლავს სტილური ამორფულობის, ქაოსურობის რისკი, და ძალიან მაღალი პოეტური კულტურაა საჭირო, ეს მრავალფეროვნება წესრიგად აქციო. კრებულში ეს სირთულე საუკეთესოდაა გადალახული. აქ, ცხადია, არ ვგულისხმობ მხოლოდ რეგულარული და თავისუფალი სალექსო ფორმების მონაცვლეობას, ფორმების, რომლებსაც თანაბარი ოსტატობით ფლობს გიორგი კეკელიძე. კრებულში არის აბსტრაქციაც და უკიდურესი ნატურალიზმიც, თითქმის თვითმდინარი ცნობიერების ნაკადიც და მცირე ლექსების დაწურული ლაკონიზმიც, ირონიაც და შეუნიღბავი სევდაც, და ამ ყველაფერს ადუღაბებს ენისა და ემოციის მართვის ძალიან მაღალი, ფაქიზი კულტურა. რომლის წყალობით ბუნებრივი მთლიანად იკითხება ისეთი განსხვავებული ლექსები, როგორიცაა, მაგალითად, „სოფლის სიმღერა“, „შიშს სიმღერა“, „ბოლო წასვლის სიმღერა“, „ოჯახს სიმღერა“. ეს მეტისმეტად ტკივილიანი კრებულია, რამდენადაც პირადული, იმდენადვე საყოველთაო და გასაგები; წიგნის ფორმატში სწორად შეფუთული მაღალი პოეზია. რომლის მხატვრულ და გეოგრაფიული სიმართლე ახლობელი უნდა იყოს, თუმცა მხოლოდ მომზადებული. მაგრამ მაინც მრავალნაირ გემოვნებისა და გამოცდილების მკითხველისათვის.“ – ზვიად რატიანი
არ დაელოდო ანგელოზებს
11,95 ₾„ძაღლები ყეფენ, რა უნდა ეთქვათ ახლა ძაღლებზე?“ პოეზია კითხვებია და არა პასუხები. თუ პასუხი იცი, რატომღა დაწერ. ეძიებ და აგნებ, მაგრამ „მიგნებული“ ახალი კითხვებით გეძახის ახალ გზაზე.
„გაიხსენე, რომელ სადგურს მიადექი?“ პოეზია გზაა და არა ვიწრო ოთახი. გზას მიუყვები, მაშინაც, როცა ღამით სამზარეულოში წერ. პარიზშიც ხარ, არაბეთშიც და აფრიკაშიც.
„შენ ზიხარ ოთახში, სადაც დღის ამბები გროვდება“. პოეზია სიზმარია და არა ცხადი, მაგრამ ეს სიზმარი ხშირად სიცხადეზე უფრო რეალურია და მკაცრი.
„შენი ცხადიდან ნამსხვრევებს ვიღებ სიზმრებისთვის. სიზმრები უზომოდ ცხადები არიან“. პოეზია ბზარია და არა სიმრთელე, რომლის გამთლიანებასაც უსასრულოდ ცდილობს ლექსი, მაგრამ მხოლოდ ახალ ბზარებს, კითხვებსა და გზებს ბადებს.
„ბზარების შეხორცება ძნელი ასატანია?“ პოეზიაა ნიკა ლაშხიას ახალი კრებული, სადაც ანგელოზებს არ უნდა დაელოდო“. – გაგა ნახუცრიშვილი
წამისყოფა
11,95 ₾ოცდამეერთე საუკუნის ქართულმა პოეზიამ ერთი აშკარა მახასიათებელი შემოგვთავაზა: ბანოვანთა რიცხობრივი უპირატესობა, რომელსაც ახლახან კიდევ ერთი ახალი სახელი და გვარი შეემატა: თამარ ჟღენტი.
კანონიკური ლექსი თუ ვერლიბრი? – ისევ აქტიურია ეს შეკითხვა და ავტორი პასუხობს: ორივე!
სხვაგან წაგვიყვანა:
თითქოს განთიადს მზემ დაუბარა:
„ჩემს ამოსვლამდე – ცა გალილეო!“
ისე გალურჯდა, – ვერ დაუფარავს
აღფრთოვანება ყრმა გალილეოს.
უცნობი ლოგოსიც მოგვაწონა: გასისხლთესლება.
საცხოვრისიც დიდი ბრიტანეთის სამეფო.
თამამი სტრიქონი წაგვაკითხა:
პირველი ლექსი უსათუოდ ქალმა დაწერა.
მინდა არ დავეთანხმო, მაგრამ როგორ?
მელიას კუდი
14,95 ₾„თამარ ჟღენტის ლირიკულ ხილვებში ერთმანეთში გადაედინება სიყვარულის მიწიერი და ზეციური ბუნება, მძაფრი დრამატიზმი მიწიერებისა, ღვთიური ნათელით რომ უნდა განელდეს და გაცისკროვნდეს და ჩააცხროს ხოლმე დროდადრო ამოხეთქილი ფორიაქი და მღელვარება:
„როგორც ზეცაში ამაღლებულს,
სიტყვას, რული
არ ეკიდება,
ისე სიყვარულს – ყოფის მტვერი,
თითქოს არ იცი!“
როგორც ამ სტრიქონებში შემოდის დიდი სიფაქიზით მისტიკური ფონი, ისე მთელ კრებულში და მისგან ამოიზრდება ის იმედი, საშველად რომ უნდა მოევლინოთ ყველასაგან მიტოვებულ ან ვერავისგან ვერშეცნობილ შეყვარებულებს, იმედი, რომელიც უნდა გარდაისახოს ლექსად – შეყვარებულ სულთა უცნაურ მესაიდუმლედ.“ – როსტომ ჩხეიძე
პირანიები
14,95 ₾შემთხვევითი არ არის, რომ ნათელა ჯანელიძის პოეტური კრებული “არყოფნის” ლექსით იწყება, რადგან ეს წიგნი თავიდან ბოლომდე არყოფნის წიგნია.
მხოლობითი რიცხვი
14,95 ₾რთულია, ერთი წიგნის ამბავი ორ აბზაცში ჩაატიო და მკითხველიც დააჯერო, რომ წიგნს გულგრილად არ ჩაუაროს. მით უფრო, რომ ეს წიგნი პოეზიაა. “მხოლობითი რიცხვი” ძალიან ჰგავს ავტორს. თამთა დოლიძე მხოლობითი რიცხვის პოეტია.
ვიდრე ვარ-ხარ
21,60 ₾წიგნი „ვიდრე ვარ ხარ“ ოლიკო ცისკარიშვილის ლექსების მეოთხე კრებულია, რომელიც მის ბოლოდროინდელ შემოქმედებას აერთიანებს. მის პოეზიაში მხატვრული ოსტატობით არის გადმოცემული ყოფიერებითი სევდა და გამოხატულია სხვადასხვა ადამიანური ცნებები სიყვარულთან, სიცოცხლესთან და სიკვდილთან დაკავშირებით. პოეტი თავისი სათქმელის გადმოცემას ალეგორიების მეშვეობით ცდილობს და ხშირად გარდაქმნის განცდებს ბუნებრივ მოვლენებად, როგორებიცაა: ქარი, წვიმა, გაზაფხული და ზამთარი…
რობაიები
10,00 ₾ომარ ხაიამის, იგივე ღიას ედ-დინ აბულ-ფათჰ იბნ იბრაჰიმ ხაიამ ნიშაპურელის, სამშობლოდ მიჩნეულია ირანის აღმოსავლეთი რეგიონის – ხორასანის ქალაქი ნიშაპური, რომელიც იმ დროისათვის მნიშვნელოვანი კულტურულ – საგანმანათლებლო კერა იყო და აზიის ერთ-ერთ მდიდარ ქალაქად ითვლებიოდა. სიტყვა „ხაიამი“ არაბულად „კარვის მკერავს“ (მეკარვეს) ნიშნავს; ეს ფსევდონიმი მან მამის პატივსაცემად აირჩია, რადგანაც მამა კარვების მკერავი იყო. მსოფლიოს კულტურისთვის ომარ ხაიამი მეოცე საუკუნის შუა ხანებში გახდა ცნობილი.
აღარმე
30,00 ₾ნინო მოდრეკილაძის პოეტური კრებული „აღარმე“. მისი რედაქტორი დავით ხარატიშვილი ასე აფასებს ამ კრებულს: „ეს პოეზია სხვა აღარმეთა, აღარსხვათა თავშესაფრად იქცევა, როგორც თავად პოეტი უწოდებს და ეძებს თანამგრძნობთა სულებს, ადამიანის შინაგანი სამყარო ხომ უნიკალურია, განუმეორებელია და ძნელია, მირიადში ის ერთი თანამგრძნობი იპოვო… და მაინც ამ კრებულში მკითხველი, თუ ზუსტად ავტორის მსგავსად არა, თავისებურად მაინც ჩაუღრმავდება სულის შინაგან შრეებს, რაღაცას თავის პიროვნებასთან გააიგივებს და შეიყვარებს ნინო მოდრეკილაძის შემოქმედებას, რამეთუ ჩვენ, ყველას, ის ქმნილება გვიყვარდება, რომელშიც საკუთარ თავს მცირედ მაინც აღმოვაჩენთ“.
თიბათვის ნისლი
17,95 ₾კრებულში შესულია სხვადასხვა დროს დაწერილი ლექსები და პოემა „ძე შეცდომილი, ძე მართალი“, რომელიც წიგნის შინაარსს ოსტატურად კრავს – მასში ზარივით რეკავს პოეტის სული და სულისკვეთება, მისი სევდა და ნუგეში.გიორგი შალამბერიძე მსახიობია. თუმცა, პოეზია მისთვის ის სცენაა, რომელზეც კი არ თამაშობს, არამედ ცხოვრობს – სიკვდილამდე დაჭიმული ვნებით და სიმართლით. მკითხველიც გრძნობს ამ ნამდვილობას და ნდობით მიჰყვება წიგნის აღმავალ დინებას.